صندوق کودکان سازمان ملل متحد(یونیسف)
United Nations International Children's Emergency Fund
صندوق کودکان سازمان ملل متحد که بیشتر با نام اختصاری آن یونیسف خوانده می‌شود،. در۱۱دسامبر۱۹۴۶(۱۳۲۵شمسی) با هدف تأمین نیازهای فوری کودکان اروپا در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و به توصیه شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد و تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد ایجاد شد.
در اکتبر۱۹۵۳، مجمع عمومی ملل متحد این سازمان را به¬عنوان یکی از سازمان¬های دائمی ملل متحد شناخت و نام آن¬را از "صندوق بین‌المللی اضطراری کودکان سازمان ملل" به نام فعلی تغییر داد. ستاد یا مقر یونیسف در نیویورک بوده و وظیفه¬ی آن کمک¬رسانی به کودکان و مادران و توسعه¬ی کشورهای در حال توسعه است. این آژانس با بودجه داوطلبانه اداره می‌شود و بر مشارکت مالی دولت‌ها و بخش خصوصی و آحاد مردم تکیه دارد و برنامه‌های آن در راستای کمک به جوامع در حال توسعه برای پیشرفت سلامت و رفاه کودکان بوده‌است.
ساختار سازمانی یونیسف
یونیسف یکی از ارکان دائمی سازمان ملل متحد است. لازم به یادآوری است که سازمان ملل متحد علاوه بر شش رکن اصلی، دارای ارکان فرعی متعددی است که هریک از آنها وابسته به یکی از ارکان اصلی هستند. این ارکان فرعی که عموماً شرایط لازم برای تبدیل شدن به سازمان‌های تخصصی را دارند به دلایل سیاسی که ناشی از سیاست و منافع قدرت‌های بزرگ است، تغییر وضعیت نیافته‌اند، علت مخالفت کشورهای بزرگ، آزادی عمل و قدرت مستقلی خواهد بود که این سازمان‌ها به دست خواهند آورد و مشکلاتی که این آزادی می‌تواند برای کشورهای مذکور پدید آورد.
ارکان فرعی به موجب قطع‌نامه‌های صادره از سوی مجمع عمومی تأسیس می‌شوند، این ارکان تنها در صورتی ایجاد می‌شوند که اختیارات آنها در چارچوب اختیارات صریح یا ضمنی مجمع قرار گیرد. یونیسف به عنوان یک «آژانس عملیاتی» از ساختاری برخوردار است که می‌تواند به صورت مستقل سیاست‌های لازم را جهت اجرا تصویب نماید. این ساختار به دلیل حضور کشورهای کوچک و ضعیف و قدرت رأی آنها، مورد رضایت کشورهای قدرتمند نیست و مشکلاتی را در راستای فعالیت‌های سازمان ایجاد می‌کند.
یونیسف در ساختار سازمانی خود دارای سه رکن است:
1 )هیئت اجرایی
2) دبیرخانه
3) دفاتر منطقه‌ای
ارکان یونیسف
هیأت اجرایی: متشکل از نمایندگان ۴۱ دولت عضو است که برای مدت سه سال از طرف شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد انتخاب می‌شوند؛
دبیرخانه: یک مدیر اجرایی به¬عنوان رئیس دبیرخانه از سوی دبیرکل سازمان ملل و با مشورت هیأت اجرایی انتخاب می‌شود؛
دفاتر منطقه‌ای: این دفاتر به سازمان‌های مختلف دولت‌های عضو در اجرای برنامه‌های مشترک یاری می‌دهند:
آفریقای شرقی و جنوبی – نایروبی
افریقای مرکزی و غربی – آبیجان
آمریکا - بوگوتا
آسیای شرقی و پاکستان – بانکوک
خاورمیانه و شمال آفریقا – امان
آسیای مرکزی و جنوبی – دهلی نو
یونیسف که خط مشی خود را از پیمان نامه جهانی حقوق کودک می گیرد متعهد است که بقا، حمایت و رشد و تکامل کودکان را در سطح جهان حفظ کرده و اولویت های توسعه و اصول اخلاقی کار با کودکان را در کشورها پیاده کند. راهنمای یونیسف «پیمان نامه حقوق کودک» است و یونیسف تلاش می کند تا حقوق کودکان را به عنوان اصول اخلاقی پایدار و معیارهای بین المللی رفتار با کودک برقرار سازد. یونیسف طی ۶۳ سال فعالیت خود به دولت ها و جوامع کمک كرد تا جهان را به مکان مناسب تری برای کودکان تبدیل کنند. مجمع عمومی سازمان ملل متحد، یونیسف را موظف کرده است تا با ترویج و پشتیبانی از حقوق کودکان و زنان، به مناسب ترین مراقبت ممکن از کودکان، تندرستی و آموزش آن ها بپردازد.
اهداف و ماموریت‌ها
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، یونیسف را موظف نموده است تا به دفاع و حمایت از حقوق کودکان بپردازد، به تامین نیازهای اساسی آنان یاری نماید و با افزایش فرصت‌ها، امکان شکوفایی کامل استعدادهایشان را فراهم سازد.
راهنمای یونیسف "پیمان نامه حقوق کودک" است و یونیسف تلاش می‌کند تا حقوق کودکان را به عنوان اصول اخلاقی پایدار و معیارهای بین المللی رفتار با کودک برقرار سازد.
یونیسف تاکید دارد که بقاء رشد و حمایت کودکان از عناصر ضروری توسعه جهانی و لازمه پیشرفت بشری است.
• برنامه‌ها
اگرچه یونیسف کمک‌رسانی به سراسر جهان را در دستور کار قرار داده¬است، ولی عمدتا در نواحی فقیرتر آفریقا فعالیت می‌کند و اهداف خود را بیشتر در راستای سیاست حمایت از حقوق بشر(کودکان) و انسان¬محور طراحی کرده است.
این آژانس در حال حاضر پنج اولویت اساسی را دنبال می‌کند: بقاء و رشد کودکان؛ آموزش و تحصیلات پایه براساس برابری جنسی(شامل تحصیل برای دختران)؛ حفاظت از کودکان در برابر خشونت، سوء استفاده و تجاوز، HIV/ایدز و سیاست حمایت از مشارکت در حقوق کودکان.
براساس این اولویت ها، حوزه ی عملکرد یونیسف شامل:
رشد در دوران کودکی
تحول و مشارکت در دوران جوانی و مهارت¬های زندگی بر اساس آموزش و تحصیل می‌باشد.
عملکردها
1- حمایت در دوران کودکی: یونیسف یک روش کلی مبتنی بر مدارک عینی را برای دوران آغاز زندگی بچه‌ها دنبال می‌کند که شامل اصول زیر می‌باشد:
• پیشگیری و درمان شامل ایمن سازی، تغذیه ی مناسب، آب سالم و بهداشت اولیه که باید برای کودکان، مراقبان آنها و جامعه‌ای که آنها در آن زندگی می‌کنند، فراهم آید.
• بچه‌ها باید در بدو تولد شناسنامه دریافت کنند و از سوء استفاده و بی¬توجهی در امان بمانند و با عشق و مراقبت‌های روانی و اجتماعی رشد کرده و از امکانات تحصیلی برخوردار باشند.
• دختران و زنان نیز به¬عنوان حامیان اصلی کودکان باید به¬طور خاص از تغذیه، مراقبت‌های بهداشتی، تحصیل و پشتیبانی خانواده برخوردار بوده و به حقوق ایشان احترام گذاشته شود آنها نیازمند اطلاعات در مورد سلامت و ریسک¬های زندگی در مورد خویش و فرزندان¬شان در اثر تعداد بارداری و شیردادن به نوزادهایشان هستند.
2- تحصیل: بی¬شک تحصیل سبب ارتقاء زندگی عموم مردم و از جمله کودکان می‌شود. تحصیل زنان جوان به آنها دید روشنی در مورد نسل¬های فعلی و آینده می‌بخشد و اثرات خاصی بر اولویت‌های یونیسف خواهد داشت. مثل بقای کودکان در خانواده، مصون¬سازی و حفاظت از کودکان.
هدف یونیسف توجه بیشتر به تحصیل دختران، اطمینان از باقی¬ماندن آنها در مدرسه و تجهیز آنان به ابزار اساسی موفقیت¬ در زندگی¬شان است، بنابراین به¬عنوان بخشی از تلاش برای تضمین بهره¬مندی دختران و پسران از حق آموزش از استراتژی تسریع پیشرفت در ثبت¬نام دختران در ۲۵ کشور برگزیده طی سال¬های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵م استفاده می‌کند.
3- حفاظت از کودکان: هر روز بچه‌ها را وادار می‌سازند به نیروهای نظامی بپیوندند، خودفروشی نمایند، در کارگاه‌ها به کارهای سخت بپردازند و به¬عنوان خدمت¬کار مشغول به کار شوند. از بچه‌ها سوء استفاده می‌شود و مورد خشونت قرار می‌گیرند و نتیجه این¬که افرادی بی¬سواد و فقیر خواهند شد. یونیسف به¬طرق مختلف تلاش می‌کند تا از حقوق بچه‌ها حفاظت و حمایت نماید و مانع از به خدمت¬گیری آنان در جنگ‌ها، به کارگماردن آنان در بخش‌های دولتی و خصوصی و گروه¬های مدنی گردند. در کنار این تلاش‌ها یونیسف از شبکه اطلاعاتی حقوق کودکان که یک شبکه بین‌المللی است حمایت می‌کند.
4- ارتقاء سلامت کودکان از طریق مصون¬سازی مثبت: مصون¬سازی روش مستقیمی است که برای ارتقا سلامت بچه‌ها در ۲۰ سال اخیر در سراسر دنیا به کار گرفته شده است اما هر سال بیش از ۲ میلیون کودک در اثر امراضی که با واکسن ارزان قیمتی قابل پیشگیری هستند، جان خود را از دست می‌دهند. مقصود از مثبت در این روش مصون-سازی مضاعفی است که می‌توان با واکسیناسیون همراه کرد. سایر برنامه¬های آموزشی طیفی از آموزش مصرف مکمل‌های غذایی گرفته تا روش¬های مبارزه با حشرات خطرناک که جملگی از روش¬های تاثیرگذار برای حفظ سلامت کودکان هستند، را شامل می¬شود.
5- ایدز(HIV): اینک ۱۰میلیون کودک در اثر بیماری ایدز بی¬سرپرست شده‌اند. نیمی از افراد آلوده به این عفونت‌های جدید مردم زیر ۲۵ سال هستند و البته دختران و افراد جوان-تر بیش از پسران در معرض خطر قرار دارند . تلاش برای حمایت از کودکان بی-سرپرست، سپردن بچه‌ها به دیگران و ارائه خدمات به جوانان حساس و پشتیبانی از محیط‌های خانوادگی اجتماعی و قانونی از جمله تلاش‌های یونیسف است. این نهاد برنامه‌های چندی را هم برای کنترل رفتارهای جنسی کودکان به صورت اینترنتی و غیر اینترنتی دردست اجرا دارد.